Het hart van de electrische installatie op TinTin wordt gevormd door een semi-tractie loodaccu van 70 Ah. Deze accu staat buiten onder één van de kuipbanken in een accubak. Via 2 schakelpaneeltjes wordt de spanning verdeeld over 10 verschillende groepen. Om energie te besparen heb ik de lampjes in deze paneeltjes uitgeschakeld. Alle verbindingen zijn uitgevoerd met semi permanente Wago-klemmetjes, type 222 en de kleinere uitvoering type 221.
De accu kan via walstroom opgeladen worden door een Victron acculader die maximaal 7 A levert. De walstroom komt binnen door een aardlekautomaat van 16A, gemonteerd in een apart kastje met een stopkontakt. Zonder walstroom zorgt een zonnepaneel voor het op peil houden van de accu.
De gebruikte semi-tractie loodaccu kan zonder blijvende schade ontladen worden tot ongeveer 50% van de nominale capaciteit. De onbelaste accuspanning is een maat voor de beschikbare capaciteit, zie de tabel hieronder. Meet de klemspanning (spanning tussen de min- en pluspool) pas nadat de accu minimaal 4 uur rust heeft, dus niet tijdens opladen of ontladen.
Er is ook een verband tussen de klemspanning en de belasting. Elke accu heeft een interne weerstand die afhankelijk is van de kwaliteit en ouderdom van de accu. Bij belasting zal er spanning vallen over deze weerstand. Daardoor zal de klemspanning dalen als er meer stroom uit de accu gehaald wordt. Onderstaande tabel geeft daar een leuk voorbeeld van. Zie de waardes als indicatief omdat ze voor elke accu anders zijn en ook sterk beïnvloed worden door de leeftijd en staat van de accu.
De beschikbare accucapaciteit kun je nauwkeuriger meten met een accumonitor. Deze meet continue in- en uitgaande stromen en kan daardoor berekenen hoe groot de beschikbare accucapaciteit is. Op TinTin had ik oorspronkelijk een voltmeter gemonteerd die later vervangen is door zo’n accumonitor, type Victron BMV700.
Gebruik bij voorkeur een goede semi-tractie of deep-cycle accu met een grote capaciteit. Hoe minder je de accu ontlaadt, hoe langer hij mee zal gaan (hoe meer laad/ ontlaadt cycli de accu aan kan). Een normale auto-accu is niet geschikt als service-accu voor gebruik op een boot. Een auto-accu is special bedoeld om tijdens het starten kortstondig een grote stroom te leveren. Een service-accu op een boot zal juist langdurig kleinere stromen moeten kunnen leveren. Als startaccu voor een dieselmotor kun je wel een reguliere auto-accu gebruiken.
Kies daarnaast voor het laden ook een goede acculader. Deze laders kun je herkennen aan een intelligent laadalgoritme die het laden verdeelt in een aantal stappen. Gebruik in geen geval een goedkope acculader waarin alleen een trafo en gelijkrichter zit. De levensduur van de accu wordt sterk beïnvloedt door de manier waarop deze wordt opgeladen. Je kunt als richtlijn hanteren dat de laadstroom ongeveer 1/10 is van de capaciteit van de accu. Daarom hebben wij gekozen voor een lader met een maximale stroom van 7 A. Als backup hebben we nog een kleine 12V/ 7Ah loodaccu van Ultracell aan boord.
Onderstaande foto’s geven een leuk beeld van de ontwikkeling van de elektrische installatie op TinTin:
Update mei 2019:
Voor een betere gewichtsverdeling is de accu inmiddels naar binnen verplaatst, vlak voor de kiel onder het vierkante losse deel van de kajuitbank. Scheelt toch weer 16 kg die de boot niet meer naar SB trekt waar ook al de BBM hangt.
Bij de aanpassingen aan de mastvoet en de masttop heb ik ook nieuwe kabeldoorvoeren gemonteerd. In verband met mogelijke lekkage & corrosie wilde ik geen stekkers meer op het dek. Voor de antennekabel is het een doorvoer geworden van Scanstrut, type DS21A. Deze heeft als voordeel dat de antenneconnector precies past door het gat van de doorvoer (21 mm) waardoor je deze niet hoeft te demonteren bij het strijken van de mast. Bij deze doorvoer wordt standaard een 7 mm rubberen afdichtring geleverd die mooi past bij de Aircell-7 kabel, die een doorsnede heeft van 7,3 mm.
Voor de 2 nieuwe verlichtingskabels van ca. 9 mm zijn het doorvoeren geworden van Quick (5 – 10 mm). Na wat speurwerk heb ik de mastkabels in een vertinde uitvoering gekocht bij de Accuwinkel. Vertinde kabels zijn veel beter bestand tegen corrosie dan kabels met een koperen geleider. De koperen draadjes kunnen bij vocht zwart en broos worden.
Scanstrut dekdoorvoer
Scanstrut Installation instructions
Documentatie van de gebruikte apparatuur kun je onderstaand downloaden.
victron-book-energy-unlimited-nl
victron-bmv700-specificaties
victron-bmv700-handleiding
victron-datasheet-blue-power-battery-charger-ip20-rev-020
Datasheet-Ultracell-UL7-12
Draaddiktes versus stroomsterkte