Op 10 september werd ik hartelijk ontvangen door Edwin Granneman van Kustwacht Nederland in Den Helder. Edwin is sinds december 2017 woordvoerder van de Kustwacht.
Aanleiding voor dit bezoek was de vermissing van ons zeiljacht TinTin tijdens de Small Ships Race van IJmuiden naar Pin Mill. Door zeeziekte waren wij uit koers geraakt en hadden geen contact meer met de rest van de groep. Toen wij lang na de verwachte aankomsttijd nog steeds niet in Pin Mill aangekomen waren heeft de organisatie besloten om ons als vermist op te geven bij de Kustwacht.
Wij waren toch wel nieuwsgierig naar wat er nu precies gebeurd na zo’n melding. Ook wilden we weten wat we hiervan konden leren. Edwin had ons uitgenodigd in Den Helder om ons meer te vertellen over de werkzaamheden van de Kustwacht. Daarnaast zouden wij dan van de dienstdoende Duty Officer (chef van de wacht) ons verhaal uit eerste hand kunnen horen.
De Nederlandse Kustwacht is opgericht op 26 februari 1987. Voor die tijd waren er meer dan 20 overheidsdiensten werkzaam op de Noordzee. In 1986 besloot de regering dat het veel efficiënter en effectiever was om één Nederlandse Kustwacht op te zetten
De Kustwacht heeft als missie het verantwoord gebruik van de Noordzee, het toezien op naleving van (inter)nationale wetgeving en het borgen van de veiligheid op zee. Ze is bij search and rescue operaties verantwoordelijk voor het Nederlandse deel van de Noordzee en de ruime binnenwateren, zoals het IJsselmeer, Waddenzee en de Zeeuwse- en Zuid-Hollandse stromen.
Hoewel de Kustwacht organisatorisch valt onder het ministerie van defensie, zijn in totaal 6 ministeries nauw betrokken bij de uitvoering en financiering van haar taken. Deze taken zijn te verdelen in dienstverlening en toezicht/ handhaving. Onder dienstverlening vallen zaken als maritieme hulpverlening, vaarwegmarkering en explosievenopruiming. Toezicht wordt gehouden op o.a. milieu, visserij en scheepvaartverkeer.
Deze taken worden uitgevoerd door het kustwachtcentrum en het Maritiem Informatie Knooppunt (MIK) in samenwerking met een groot aantal overheidsdiensten zoals b.v. de marechaussee, marine en douane. Daarnaast kan de Kustwacht permanent gebruik maken van de reddingboten van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM).
Voor het uitvoeren van haar taken heeft de Kustwacht de beschikking over een aantal eigen patrouillevaartuigen en speciale vaartuigen voor b.v. het leggen van betonning. Ook kan ze gebruik maken van 2 vliegtuigen en een aantal helikopters. Op verzoek kunnen vaartuigen ingezet worden van de KNRM, lokale reddingsbrigades en van de marine.
Meldingen van noodsituaties komen op verschillende manieren binnen bij de Kustwacht. Via marifoon, rechtstreeks via (mobiele) telefoon en via de 112-centrale. Van elke melding wordt een incident aangemaakt in een speciaal computersysteem. Het kustwachtcentrum zal daarna besluiten welke acties er genomen gaan worden, wie deze acties gaat uitvoeren en welke middelen daarvoor ingezet gaan worden. Bij een ernstig incident vindt er een interne escalatie plaats waarbij opschaling van de activiteiten kan plaatsvinden tot ministerieel niveau.
In het kustwachtcentrum vindt continue monitoring plaats van alle scheepsbewegingen via marifoon en AIS. Daarnaast wordt informatie verzameld over weer, wind en stroming. Voor ontvangst van marifoon en AIS wordt gebruik gemaakt van een groot aantal kuststations. Het kustwachtcentrum gebruikt ook bronnen als Marinetraffic voor AIS-ontvangst van schepen die buiten het bereik van de kuststations vallen.
Tijdens onze vermissing is door het kustwachtcentrum een zoekgebied bepaald naar aanleiding van onze laatst bekende positie, bootsnelheid, verwachte koers, wind en stroming. Aangezien onze bestemming in Engeland lag, is contact opgenomen met de kustwacht ter plaatse. Ook is de politie ingeschakeld om te controleren of onze mobiele telefoons ergens contact hadden gemaakt met een G3/G4 steunzender. Dit om er zeker te zijn dat wij niet ergens aan land waren gegaan. Uiteindelijk hebben wij via de marifoon contact gekregen met de coastguard van Dover en konden we melden dat er niets ernstigs aan de hand was.
De Kustwacht heeft in de loop van de jaren een veelheid aan taken gekregen en is veel meer dan alleen een reddingorganisatie. De Noordzee wordt steeds drukker en daardoor zal de Kustwacht steeds belangrijker worden. De komende jaren wordt er daarom veel geïnvesteerd in menskracht en materiaal om continue paraat te kunnen blijven.
Tijdens het gesprek is ook regelmatig de situatie rond de Small Ships Race besproken. Het gebruik van de verplichte veiligheidslijst is een goed middel om het besef rondom veiligheid voor de deelnemers te vergroten. Daarbij zorgt deze lijst voor een goede veiligheidsuitrusting van de betrokken kleine schepen. Naast het gebruik van een AIS-transponder adviseerde de chef van de wacht ook het gebruik van de DSC-mogelijkheden van de marifoon en het aanwezig hebben van een goed geregistreerde EPIRB. Vlak na thuiskomst hebben wij in elk geval onze AIS-ontvanger vervangen door een transponder !
Ons verhaal was nog niet afgelopen want op de terugweg zijn we voor de kust van IJmuiden gespot door een vliegtuig van de Kustwacht. Niet lang daarna zagen we in de verte een snelle boot op ons afkomen. Dit bleek een patrouillevaartuig van de Kustwacht te zijn. Even later werd een snelle rib in het water gelaten die bij ons langszij kwam. Twee vriendelijke douaniers zijn toen bij ons aan boord gekomen. Zo hebben wij tijdens deze bewogen tocht goede ervaringen opgedaan met beide taken van de Kustwacht; dienstverlening en toezicht.